بایگانی اسفند ۱۴۰۰ :: هواتو کردم

فرشته ...
يكشنبه ۲۹ اسفند ۰۰

برای انتهای ۱۴۰۰

راستش را بخواهید نه اینکه باورم نشود اما کمی برایم سخت است باور اینکه به انتهای روزهای سال ۱۴۰۰ و قرن ۱۴ رسیدیم!

از سال ۱۴۰۰ چیز زیادی به خاطرم نیست، نه اینکه نباشد، به تفکیک روز و ماه نیست، یک مشت خاطرات پخش و پلاست وسط تقویم که از ذهنم کنار نمی‌رود.

پرتکرار‌ترینش بیماریست، که تا روزهای آخر هم دست از نفس‌های به شمارش افتاده‌ام بر نمی‌دارد. بعد یک مشت دعواهای گاه و بیگاه با خداست، شب‌هایی که تا نیمه داد زده بودم، التماس کرده بودم که صبح چشم به روی زندگی باز نکنم، گریه کرده بودم که نمی‌توانم و نمی‌خواهم به حیات ادامه دهم، داد زده بودم که اگر واقعا هستی تمامش کن، اما صبح شد و دوباره، دوباره و دوباره مجبور به زیستن شدم. بعد حجم عمیقی تنفر، عمیق و زیاد، زیادِ زیاد، از خودم، از زندگی، از آدم‌ها، از حرف‌ها از مکان‌ها و ...، گاه آنقدر تنفرم از همه چیز به بی‌نهایت میل می‌کرد که از خودم می‌پرسیدم «چطور میتوان این حجم غلیظ تنفر، غم و ناامیدی را در تنی با این ابعاد جا داد؟».

اهل منبر رفتن‌های «ولی صبح شد و گذشت و آنقدرها هم ترسناک و تلخ نبود و ...» نیستم، تلخ بود، زهر، در هر ثانیه‌اش هزاران بار مردم، هنوز هم می‌میرم، میدانم که ۱۴۰۱ هم اگر چنین روز و شب‌هایی بیشتر نداشته باشد، احتمالا کمتر هم ندارد اما، با این وجود من ناچارم که صبح ۱۴۰۱ را ببینم؛ ناچارم به ادامه دادن چون نفس‌های آدمی به اختیار تن بالا نمی‌آید. گاهی از خدا پرسیدم که چطور میتواند مهربان و رئوف و دوست‌دار بندگانش باشد اما به روی التماس‌های من، به روی شب‌هایی که تا نیمه هق‌هق کرده بودم چشم ببندد؟! هنوز هم پاسخی برای سوالم پیدا نکرده‌ام، راستش دیگر آدم جملات خوش آب و رنگی که پشت صبر پنهان می‌شوند هم نیستم، قبلا بودم، روزهایی به مراتب سخت‌تر و دردناک‌تر را به اعتبار صبر و ایمان تحمل کرده‌ام، اما راستش را بخواهید دیگر نه جان آن ایمان را دارم نه توان آن صبر، اما گاهی صبر دیگر از سر اختیار و توان نیست، اجبار است، راهی باقی نمانده و مجبوری به صبر و ساختن، من حالا مدت‌هاست که در همان مرحله‌ام.

القصه که دوست دارم امسال سال ساختن باشد. کلیدش را زده‌ام اما اینکه چقدر و چگونه دوام بیاورد را نمیدانم. با این وجود می‌خواهم تلاش کنم که بسازم، فعل‌ها، ساختن، داشتن، نگه داشتن، به دست اوردن و ...، این تنها چیزهایی‌ است که حالا می‌خواهم به آن‌ها فکر کنم.

اینها تنها چند خطی‌است که دوست داشتم برای ۱۴۰۰ بنویسم. چیزی یادم آمد اضافه می‌کنم.

فرشته ...
پنجشنبه ۲۶ اسفند ۰۰

نامه‌های پنج‌شنبه [۲۵]

معشوق پاییزی من، سلام!

احتمالا این نامه زمانی به دستت می‌رسد که آخرین پنج‌شنبه‌ی سال شمسی و آخرین پنج‌شنبه‌ی قرن است.

این روزها هوا در آنگلبرگ مثل روزهای اولِ فصل، سرد و برّان است؛ شعله‌های شومینه تا انتها سرخ شده‌اند و کلبه را مثل تابستان‌های استوا گرم نگه می‌دارند.

هوای ایران چطور است؟ امیدوارم که در این روزهای سرد آخر سال بیمار نشده باشی.

راستی، حال و هوای سال نو چگونه است؟ هنوز خیابان‌های شهر بوی جوانه‌های تازه شکفته می‌دهد؟ بچه‌ها کنار تُنگ ماهی گلی‌ها صف می‌کشند؟ بساط اسکناس‌های تا نخورده‌ی عیدی و سکه‌های نوی هفت سین پهن است؟! آخ که چه خاطراتی در مغزم رژه می‌روند و چقدر دلم برای بوی شادی دم عید و لذت و تکاپوی سال تحویل‌ تنگ شده است.

کاش امسال از احوالاتت برایم بنویسی، لااقل چند کلمه، تنها به اندازه‌ی چشم روشنی بهار.

محبوب من!

اگر از حال من می‌پرسی، می‌نویسم که خوب نیستم‌. تنم بیمار است و روحم خسته، دلتنگ و پریشان، دقیقا حال کسی که عزیزی دور دارد و دلش در سرزمینی جدا از جسمش می‌تپد.

مثل هر سال روی مخمل زرشکی کوچکی سفره‌ی هفت سین پهن کرده‌ام، گوشه‌ی سمت چپ تنگی پر از آب و سمت راست آینه‌ی کوچکی گذاشته‌ام که نیمی از روز، خودم را در آن تماشا می‌کنم. به خطوط گوشه‌ی چشم، چروک روی پیشانی و‌ دسته‌ی موهای سپید روییده روی شقیقه‌ام چشم می‌دوزم. پشت هر خط و هر چروک خاطرات تلخ و شیرین گذشته، که ماحصلش آثار پیری‌ست را دوره می‌کنم.

دلم برای ثانیه به ثانیه‌ی سالی که کنار تو تحویل شد پر می‌کشد، یادت هست؟ لحظه‌ی ترکیدن توپ سال عهد بسته بودیم که هر سال، دست در دست هم سال‌های پیش‌رو را تحویل کنیم. قرار بود بوی سنبل‌های سفره‌ی هفت سین‌مان تا هفت کوچه بالاتر بپیچد و سیب‌های باغ خانه‌یمان عیدی سال نوی عابران باشد.

بهارها آمد و رفت و سال‌ها یکی‌یکی، غریبانه و دور از هم تحویل شد. بوی عید از خانه‌هایمان رفت، ماهی‌ گلی‌ها مردند و جوانه‌های چشم‌مان خشکید. نبودیم عزیزِ من، کنار هم نبودیم. از آن عصر دلگیر رفتن تا عصر دلگیر امروز، هیچ‌گاه بین پایان ۱۳ فروردین و غروب ۲۹ اسفند فرقی نبوده‌. از روزی که نیستی دیگر شکوفه‌های درخت نارنج را ندیده‌ام و بوی بهار نارنج‌های باغچه‌ی کوچک خانه‌ام معجزه‌ی بهار نیست. از روزی که نیستی فهمیده‌ام خالق معجزه‌‌ها برق چشم‌های تو بود و اعجاز بزرگ هستی گرمی دستانت؛ تو که نیستی تمام هستی تکرار است و تکرار.

وقتی که نبودی تازه فهمیدم که معجزه در چشم‌های تو رخ میداد، تو پیامبر مبعوث شده‌ی من بودی، پیامبر حیات، این را درست همان روزی که دنیا در نگاهم خشکید فهمیدم.

عزیز من!

دعای سال تحویلم برایت عید است. هر کجا که هستی، در هر گوشه‌ای از دنیا، با من یا ... بدون من، آرزو می‌کنم در دلت چلچراغ‌های عید روشن باشد و نور شادی در سینه‌ات بدرخشد.

سال نو مبارک.

+ روز وصال یار، بود عید عاشقان ... سال نو است و گرد تو گشتن، شگون ما

فرشته ...
يكشنبه ۲۲ اسفند ۰۰

افتاده چو قطره‌ای خشک بر زمینی خشک

در قفسه‌ی سینه‌ام احساس درد می‌کنم. هربار که بعد از یک امیدواری به ناامیدی می‌رسم مثل کوهی که ریزش کند، از بالا فرو می‌ریزم. خردتر، ویران‌تر، کوتاه‌تر.

نمیدانم چرا بعضی‌ها "امیدواری حتی با چیزهای کوچک" را یک حُسن به حساب می‌اورند اما من فکر می‌کنم که امیدوار نبودن ، از ناامیدن شدن بهتر است. امیدوار نبودن به معنی عدم یک چیز است و ناامید شدن به معنای از دست دادن . آدمی بعد از هزار بار از دست دادن چه چیزی از وجود ترد و نازکش باقی می‌ماند؟

نمیدانم شاید هم بخشی از ایراد کار همین باشد، وجود آدمی ترد و نازک است و باید محکم و زمخت باشد تا بتواند در مقابل ناملایمات مقاومت کند اما سوال این است که چگونه؟

نمی‌دانم از کدام راه می‌شود به محکم شدن رسید، البته شاید تعریف من از محکم شدن با تعریف خیلی‌ها متفاوت باشد، از لحاظ تعریف شاید بتوان مرا هم در دسته‌ی آدم‌های جان سخت دسته بندی کرد اما من از محکم شدنی فرای تعریف جاری حرف میزنم. من از رسیدن به مرحله‌ی "خنثی شدن در مورد همه چیز" حرف میزنم.

این امیدواری‌های کوچک که هر بار وجودم را مثل پیچکی ترد در آغوش می‌کشد بعد از ناامید شدن مثل ماری بزرگ دور گردنم می‌پیچد، قلبم را کبود می‌کند و روانم را آزرده‌تر.

دلم رها شدن محض می‌خواهد، از هر امید، از هر باور، از هر چیزی که می‌تواند به من ضربه‌های محکم و کاری بزند.

ای کاش هرگز امیدوار نباشم، ای کاش می‌توانستم واژه‌ی امید را از سراسر زندگی حذف کنم، زندگی بدون امید و فقط گه گاه با شوق‌های بزرگ و کوچک به مراتب چیزی قابل تحمل‌تر است.

ای کاش می‌توانستم از ذات انسان بودن، از ذات امیدواری، از ذات باور، ایمان یا هر چیزی که بعد از افتادن‌های متوالی ریشخندم می‌ کنند رها شوم.

درد این افتادن‌ها از هر چیزی رنجورترم می‌کند.

+ ما همیشه از ذات حیات بخشی باران می‌گوییم، اما اگر قطره جان داشته باشد، لحظه نفوذ آن به زمین چگونه است؟ درد قطره را کسی میفهمد؟

++ کاش میتوانستم فریاد بکشم، ممتد، ممتد، ممتد ... .

فرشته ...
پنجشنبه ۱۲ اسفند ۰۰

انزواطلبی درک نشدنی

فکر می‌کنم دیشب بود که صحبت‌های مادر و خواهرم را می‌شنیدم. خواهرم می‌گفت که زندگی با بچه‌ها جریان دارد و چقدر خانه بدون حضور آنها سوت و کور است. مادر هم دائما تاکید می‌کرد که با تمام شیطنت‌ها باز هم عاشق حضور بچه‌هاست و نبودن‌شان فضای کسالت باری را برایش فراهم می‌کند. در آخر هر دو نتیجه گرفتند که وجود یک بچه در هر خانه‌ای لازم و ضروری‌ست و زندگی بدون حضور آنها قابل تحمل نیست.

من در اتاق دیگری در حال شنیدن این مکالمه بودم، مکالمه‌ای که با قسمتی از آن موافق و با بخش دیگر چندان همراه و موافق نبودم.

بچه‌ها روح زندگی‌اند، خانه بدون حضور آنها سوت و کور و خاموش است، وجود آنها باعث شادی و رونق خانه است. اینها گزاره‌هایی هستند که من هم با آنها موافقم اما بخش اصلی مخالفتم با مفهوم اصلی و نتیجه‌‌گیری آنهاست. آنها از نبود به عنوان کسالت، خاموشی، بی‌رمقی یاد می‌کنند و در نهایت بر لزوم وجود همیشگی یک بچه تاکید دارند، من اما از این سکوتی و خاموشی حاصل بدم نمی‌آید و مایل به حضور همیشگی بچه‌ها نیستم.

البته قبل از هر چیز باید اینجا یک پرانتر باز کنم، پرانتزی که فکر می‌کنم هیچ‌گاه نتوانستم معنای آن را به خانواده یا کسانی که روحیات متفاوتی از من دارند بفهمانم.

من بچه‌ها را دوست دارم. عمیقا از وجودشان لذت می‌برم و این میل به خلوت، سکوت و تنهایی منافاتی با علاقه‌ام یا دال بر بی‌احساسی‌ام نیست، من دوست‌شان دارم، بعضی‌هایشان را عاشقانه دوست‌ دارم و با چنان لذت سرشاری به چهره و قامت کوتاه‌شان نگاه می‌کنم که انگار همیشه در ذات، یک مادر بوده‌ام. پرانتز بسته.

اما ... اما من به شدت انسانی خلوت گزین و دوست‌دار تنهایی‌ام. حضور چند ساعته‌ی بچه‌ها، سر و صدا و بازی‌هایشان را با علاقه دنبال می‌کنم اما زمان که تمام شود مایلم به کنج خلوت خودم پناه برده و در سکوت به صرف ادامه‌ی زمانم بپردازم. حضور دائمی بچه‌ها همان قدر آزارم می‌دهد که نبود همیشگی‌شان غمگینم می‌کند.

مثلا دوست دارم ساعت 9 صبح برادرزاده‌ی کوچکم بیدار شود، با من بازی کند، صبحانه بخورد، کارتون تماشا کند، صدای خنده‌هایش گوش فلک را کر کند اما چند ساعت بعد، مثلا ساعت 2 بعد از ظهر دیگر آن آدم آرام دم صبح نیستم. خسته‌ام، پریشانم و دیگر صدای خنده‌های کودک، لذت 9 صبح را در من زنده نمی‌کند، هر صدای بلندی مثل کلنگ بر پیکر مغزم فرود می‌آید و تا حد امکان از بودن در جایی که مرا در معرض اصوات قرار دهد فرار می‌کنم.

البته این میل به خلوت‌گزینی و سکوت فقط مختص حضور بچه‌ها نیست، بهتر است بگویم بچه فقط یک مثال خوب بود.

برخورد من با تمام شلوغی‌ها ، جشن‌ها، مهمانی‌ها و جمع‌ها همین است.

چند هفته قبل، وقتی قرار بود مهمانی کوچکی داشته باشیم، خواهرم با ذوق نامحسوسی گفت که دلش برای شلوغی، تکاپو و فعالیت قبل از یک مهمانی یا یک مراسم شادی تنگ شده بود. من اما برعکس او اصلا از این شلوغی و همهمه خوشم نمی‌آمد، برخلاف او از فکر کردن به حجم کارهای نکرده، میزان تکاپو و حضور چند ساعته در یک جمع کلافه بودم و دعا می‌کردم هر چه زودتر آن ساعت‌ها سپری شوند.

عصر وقتی در یک صحبت کوتاه خودمانی گفتم که دوست دارم تنها در یک خانه زندگی کنم و ایده‌آلم برای زندگی آینده‌ام ساعات زیاد تنهای‌ست اکثرا با تعجب و بعد با دیده‌ی ملامت به صورتم نگاه کردند. از دید آنها احتمالا تنهایی من یعنی حذف آدم‌ها، یعنی بی‌میلی نسبت به حضورشان و در نتیجه عدم علاقه به خانواده!

از دید من اما تنهایی یعنی محدود کردن حضور آدم‌ها در زندگی، یعنی چند ساعت حضور با کیفیت، یعنی چند ساعت فراغ بال و خوشی در جمعی که دوستش داری و بعد، با لذتی ناشی از سپری کردن ساعاتی خوب با عزیزان، پرواز کردن به سمت سکوت، لذت نوشیدن یک چای یا ورق زدن یک کتاب یا حتی خوابیدن در فضایی به دور از جمعیت.

خواهرم معتقد است این میل شدید به تنهایی ناشی از بزرگ شدن در یک خانواده‌ی پرجمعیت و حضور همیشگی آدم‌ها در اطرافم است. ولی من چندان مطمئن نیستم که اگر در خانواده‌ای 3 نفره متولد می‌شدم امروز مشتاق به جمع و شلوغی بودم!

البته یک سری فاکتورها و دلایل، که قصد گفتن آنها را ندارم، از تاثیر عوامل جانبی بر روحیاتم حکایت دارد اما همچنان از میزان این اثر مطمئن نیستم.

از تمام حرف‌ها و توضیحات بالا که بگذریم تازه می‌توانم به بررسی تاثیرات این اختلاف روحیات با خانواده، بر روی خودم بپردازم.

من اغلب حس می‌کنم که خشمگین و خسته‌ام، حتی زمانی که با حداکثر توان از بروز آن جلوگیری می‌کنم، بخشی از این خشم و خستگی ناشی از فراهم نشدن فضای ایده‌آل زندگیم است. به کرّات دیده‌ام که بعد از ساعت‌ها تنهایی آدمی آرام‌تر، مهربان‌تر و خوش اخلاق‌ترم اما بعد از ساعت‌ها شلوغی آدمی پرخاشگر، عصبی و خسته‌ام که هر چیزی خلاف خواسته و میلم، تا سر حد جنون کلافه‌ام می‌کند.

شلوغ بودن فضای اطراف باعث از بین رفتن تمرکز و آرامشی است که دائم سعی در نگاه داشتنش کرده.ام؛ به جرات می‌توانم بگویم بیش از نیمی از رنج‌هایم در زندگی ماحصل همین شلوغی است که دائم در حال فرار از آن بوده‌ام. همهمه‌ای که همیشه بر روحیات انزواطلبم تحمیل شده است و انگار درک آن از جانب خیلی‌ها بعید به نظر می‌رسد.

راستش را بخواهید اگر بخواهم دقیق‌تر بررسی کنم می‌توانم به هزار و یک آسیب کوچک و بزرگ دیگر هم برسم که ریشه‌هایشان به همین اختلاف روحیه برمی‌گردد اما دیگر از نوشتن عاجزم و ترجیح می‌دهم در خلوت خودم به بررسی باقی زخم‌های نشسته بر روحم بپردازم.

فرشته ...
شنبه ۷ اسفند ۰۰

من دچار خفقانم، خفقان!

من به تنگ آمده‌ام از همه چیز

بگذارید هواری بزنم ...

+ فریدون مشیری